Μη κυβερνητικές οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκφράζουν την λύπη τους για το γεγονός ότι ο θάνατος του ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σημαίνει ότι δεν θα λογοδοτήσει ποτέ για τα εγκλήματα που κατηγορείται ότι διέπραξε επί δεκαετίες στο Ιράν.
Ο Εμπραχίμ Ραϊσί υπήρξε σύμβολο δικαστικής ατιμωρησίας για τους εγκληματίες και της απουσίας ευθύνης στο σύστημα της Ισλαμικής Δημοκρατίας», δήλωσε ο Μαχμούντ-Αμίρι Μογαντάμ, διευθυντής της μκο Iran Human Rights (IHR), με έδρα την Νορβηγία.
«Θα έπρεπε να έχει διωχθεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και να λογοδοτήσει σε δίκαιες δίκες για αναρίθμητες φρικαλεότητες που είχε διαπράξει κατά την διάρκεια αυτών των τεσσάρων δεκαετιών», είπε.
Η Σάντι Σαντρ, εκ των ιδρυτών της μκο Justice for Iran με αντικείμενο την λογοδοσία των υπευθύνων για παραβιάσει των δικαιωμάτων των Ιρανών, επέκρινε ορισμένα συλλυπητήρια μηνύματα από πρόσωπα όπως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
«Τέτοιες κινήσεις θεωρούνται προδοσία για τα αναρίθμητα θύματα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυξάνουν την απογοήτευση του ιρανικού πληθυσμού για την διεθνή κοινότητα», δήλωσε στο AFP η Σάντι Σαντρ.
Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας
Αλλες μκο, όπως η Διεθνής Αμνηστία, κατηγορούν τον Εμπραχίμ Ραϊσί ότι ως μέλος της τετραμελούς «Επιτροπής Θανάτου» ενέκρινε την εκτέλεση χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων το 1988, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν μέλη της οργάνωσης των Μουτζαχεντίν του Ιρανικού Λαού.
Ο Ραϊσί , ο οποίος πριν από τον θάνατό του εθεωρείτο πιθανός διάδοχος του αγιατολάχ Χαμενεΐ, αρνήθηκε κάθε προσωπική εμπλοκή στην υπόθεση, αλλά χαιρέτισε την απόφαση για τις μαζικές εκτελέσεις.
Τον Σεπτέμβριο 2020, ομάδα από επτά ειδικούς εισηγητές των Ηνωμένων Εθνών απευθύνθηκε γραπτά στην ιρανική κυβέρνηση για να ζητήσει την απόδοση ευθυνών για τις εκτελέσεις που πιθανό να συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ο Ραϊσί προήχθη σε γενικό εισαγγελέα της Τεχεράνης το 1989 και στην συνέχεια, το 2004, σε βοηθό επικεφαλής της ιρανικής δικαιοσύνης, πόστο όπου υπηρέτησε για δέκα χρόνια και περιλαμβάνει την καταστολή των μεγάλων διαδηλώσεων του 2009.
Εγινε επικεφαλής της ιρανικής δικαιοσύνης το 2019 και πρόεδρος το 2021, για να ηγηθεί το 2022 της άγριας καταστολής των διαδηλώσεων των γυναικών, με εκατοντάδες νεκρούς.
Στις αρχές του 2024, ανεξάρτητη αποστολή έρευνας των Ηνωμένων Εθνών έφθασε το συμπέρασμα ότι η ιρανική κυβέρνηση διέπραξε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας με την βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων και την διακριτική μεταχείριση των γυναικών.
«Πυλώνας του συστήματος»
«Η συμπάθεια προς το πρόσωπό του αποτελεί ύβρη στα θύματά του και το ιρανικό έθνος, που το μόνο για το οποίο λυπάται είναι ότι δεν έζησε αρκετά για να είναι παρών στην πτώση της Ισλαμικής Δημοκρατίας και για να δικαστεί για τα εγκλήματά του», δήλωσε ο Ρεζά Παχλεβί, γιος του σάχη του Ιράν που ανατράπηκε από την ισλαμική επανάσταση του αγιατολάχ Χομεϊνί και προσωπικότητα της ιρανικής αντιπολίτευσης.
«Ο κ. Ραϊσί υπήρξε πυλώνας του συστήματος που φυλακίζει, βασανίζει και σκοτώνει τους ανθρώπους που τολμούν να επικρίνουν την πολιτικές του Κράτους», δήλωσε ο Χάντι Γαέμι, εκτελεστικός διευθυντής του Center for the Human Rights in Iran με έδρα την Νέα Υόρκη.
«Ο θάνατός του του επέτρεψε να γλιτώσει από την υποχρέωση να λογοδοτήσει για τα πολυάριθμα εγκλήματά του και τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν από το Κράτος υπό την ηγεσία του, είπε προειδοποιώντας ότι τώρα υπάρχει ο κίνδυνος της κλιμάκωσης της καταστολής κατά της ιρανικής κοινωνίας των πολιτών, καθώς η ιρανική ηγεσία υπό τον Χαμενεΐ θα προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο της εξουσίας μετά τον θάνατο του Ραϊσί.
«Το κρίσιμο τώρα είναι η διεθνής κοινότητα να μην επιτρέψει στην Ισλαμική Δημοκρατία να εκμεταλλευθεί την στιγμή για να καταστείλει και να κακοποιήσει ακόμη περισσότερο τον ιρανικό λαό», είπε ο Χάντι Γαέμι.
